Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi al-Qurtubi al-Hasani al-Sabti

Muhammad Αl- Ιdrisi

Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi al-Qurtubi al-Hasani al-Sabti (1099–1165 ή 1166)

Ο Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi al-Qurtubi al-Hasani al-Sabti ή πιο απλά El Idrisi (1100—1166 ή 1165) ήταν ένας Άραβας γεωγράφος και χαρτογράφος που, όσο δεν ταξίδευε, έζησε στην Σικελία. Για τη ζωή του Al- Idrisi λίγα πράγματα είναι γνωστά.

Γραμματόσημο του Qatar

σε Γραμματόσημο του Qatar (μεγαλώστε)

Γεννήθηκε στη Ceuta, Ισπανική αποικία στο Μαρόκο. Ένα πολύ μεγάλο διάστημα της ζωής του το πέρασε ταξιδεύοντας στην βόρειο Αφρική και στην Ισπανία και όπως φαίνεται συγκέντρωσε λεπτομερείς πληροφορίες γι’αυτές τις περιοχές. Σπούδασε στην Κόρδοβα της Ισπανίας και κάποια χρόνια έζησε στο Μαράκες. Τα ταξίδια του τον πήγαν σε πολλά μέρη της δυτικής Ευρώπης όπως στην Πορτογαλία, την Βόρειο Ισπανία, την Γάλλο-Ατλαντική ακτή και την νότιο Αγγλία.

Γραμματόσημο της Ισπανίας

σε Γραμματόσημο της Ισπανίας (μεγαλώστε)

Επισκέφθηκε τη Μικρά Ασία σε ηλικία μόλις 16 ετών. Το 1145 περίπου εντάχθηκε στις υπηρεσίες του βασιλιά Roger του δευτέρου της Σικελίας, ένα βήμα το οποίο σηματοδότησε στροφή στην ζωή του. Από τότε και μετά, όλα τα μεγάλα επιτεύγματα του είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την αυλή του βασιλιά Roger στο Παλέρμο, όπου έζησε και δούλεψε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Η παρουσία του Al- Idrisi στην Σικελία είχε ως αποτέλεσμα την ολοκλήρωση τριών μεγάλων γεωγραφικών έργων:

Το πρώτο, ήταν ένα ασημένιο επιπεδοσφαίριο πάνω στο οποίο ήταν σχεδιασμένος ένας χάρτης του κόσμου. Για το επιπεδόσφαιριο δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα αφού δεν έχει ανακαλυφθεί. Μπορεί να έχει καταστραφεί ή να βρίσκεται σε κάποια παράνομη ιδιωτική συλλογή. Ο Al-Idrisi είναι κυρίως γνωστός στη Δύση ως ο γεωγράφος ο οποίος κατασκεύασε μια ασημένια Υδρόγιεο σφαίρα για τον Βασιλιά Ρότζερ ΙΙ της Σικελίας. Σε μια μπάλα από 400 κιλά ασήμι, κατέγραψε λεπτομερώς τις επτά ηπείρους με τους εμπορικούς δρόμους, τις λίμνες και τα ποτάμια, τις μεγάλες πόλεις, τους κάμπους και τα βουνά. Αυτός περιλαμβάνει πληροφορίες όπως: η απόσταση, το μήκος και το ύψος με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Η ασημένια Υδρόγειος Σφαίρα συνόδεύυε το βιβλίο του: «Al-Kitab al-Rujari» (το Βιβλίο του Roger). Δείτε περισσότερα ΕΔΩ.

Γραμματόσημο της Σαουδικής Αραβίας

σε Γραμματόσημο της Σαουδικής Αραβίας

Το δεύτερο, ήταν ένας παγκόσμιος χάρτης αποτελούμενος από 70 ίσα τμήματα. Ο χωρισμός έγινε ως εξής : από το Βορρά ως τον Ισημερινό σε 7 κλιματικές ζώνες ίσου πλάτους και η κάθε μία χωρίστηκε σε 10 ίσα μέρη από γραμμές γεωγραφικού μήκους.

Το τρίτο, ήταν ένα γεωγραφικό κείμενο το οποίο ήταν το κλειδί για το επιπεδοσφαίριο. Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο έργο του και η μεγάλη προσφορά του στη Γεωγραφία. Το κείμενο αυτό είναι γνωστό ως Kitāb nuzhat al-mushtāq fī ikhtirāq al-āfāq ή Kitā Rujār, ή Al-Kitāb ar-Rujārī ή tabula Rogeriana ή the book of Roger.

Για την ολοκλήρωση του ο Al-Idrisi συνδύασε υλικό από άλλες αραβικές και ελληνικές γεωγραφικές δουλειές οι οποίες ήταν είτε παρατηρήσεις, είτε αναφορές αυτοπτών μαρτύρων. Ο βασιλιάς και ο Al- Idrisi έστειλαν πολλά άτομα, συμπεριλαμβανόμενων και έμπειρων σχεδιαστών, σε πολλές χώρες να παρατηρήσουν και να καταγράψουν αυτά που έβλεπαν. Ο Αl-Ιdrisi ενσωμάτωσε και αυτά ώστε να ολοκληρώσει το έργο του. Το βιβλίο τελείωσε το 1154 λίγο πριν το θάνατο του Roger.

Tabula Rogeriana

Tabula Rogeriana-ο Νότος βρίσκεται στο πάνω μέρος και άρα στην εικόνα τα γράμματα είναι ανάποδα (μεγαλώστε)

300px-Al-Idrisi's_world_map

Οι αραβικοί χάρτες είχαν τον Νότο προς τα πάνω

Σήμερα υπάρχουν μόνο 10 αντίτυπα του βιβλίου. Δυο βρίσκονται στη Εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας και ένα άλλο στη κεντρική βιβλιοθήκη της Οξφόρδης. Στο βιβλίο-χάρτη αυτό υπάρχουν πληροφορίες για την Αφρική, τον Ινδικό ωκεανό, και τη Μέση Ανατολή (πληροφορίες από άραβες εμπόρους, και από γεωγράφους των κλασσικών χρόνων). Έτσι κατασκευάστηκε ο πιο ακριβής χάρτης του κόσμου της προ-μοντέρνας εποχής. Το έργο χρειάστηκε 18 χρόνια για να γίνει και είναι γραμμένο στα αραβικά. Ο χάρτης απεικονίζει την Ευρώπη, την Ασία και το βόρειο κομμάτι της Αφρικής.

Ο χάρτης του Idrisi προσανατολισμένος κατά τον επικρατούντα τρόπο (τώρα τα γράμματα είναι το πάνω-κάτω

Ο χάρτης του Idrisi προσανατολισμένος κατά τον επικρατούντα τρόπο (τώρα τα γράμματα είναι το πάνω-κάτω)

Στον Al- Idrisi αποδίδονται όμως και μια σειρά από άλλα έργα. Μια σειρά από κριτικές επιτομές, μια επιτομή με το όνομα Kitāb nuzhat al-mushtāq (λατινική έκδοση : Geographia Nubiensis), (γαλλική εκδοση: Géographie d’Édrisi), ένα βιβλίο ιατρικής θεματολογίας Kitāb al-adwiya al-mufradah (“Book of Simple Drugs”), στο οποίο είχε καταχωρήσει τα ονόματα των φαρμάκων σε 12 γλώσσες και τέλος ένα βιβλίο αραβικής λογοτεχνίας.9_039_04

Είναι λοιπόν φανερό ότι η προσφορά του Al-Idirsi στην επιστήμη της γεωγραφίας είναι πολύ μεγάλη, αφού έχουμε μια συγκεντρωμένη άποψη του τότε γνωστού κόσμου και σε χάρτες αλλά και σε γραπτά κείμενα. Οι πληροφορίες είναι πολλές και με μεγάλη ακρίβεια καταγεγραμμένες πράγμα εξαιρετικά δύσκολο για την εποχή που μιλάμε αφού δεν υπήρχε κανένα τεχνολογικά εξελιγμένο όργανο που θα βοηθούσε στις κατασκευές των χαρτών και στη συλλογή άλλων πληροφοριών όπως το κλίμα τις κάθε περιοχής (αυτή η πληροφορία υπάρχει στο tabula Rogeriana). Είναι ίσως το πιο ολοκληρωμένο έργο καταγραφής του τότε γνωστού κόσμου.

Εργασία για το μάθημα “Ανθρωπογεωγραφία-Ι”,

©Γιώργος Κώτσος, φοιτητής επί πτυχίω, Ιστορία, Τ.Ι. & Ε., Ιανουάριος 2009